230 srebrnych denarów z X i XI w., w tym niezwykle rzadki denar Bolesława Chrobrego, trafiło do zbiorów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. To jeden z największych znanych do tej pory skarbów monet średniowiecznych z woj. podlaskiego.
Na skarb natrafił w lutym przypadkowy znalazca. Na zaoranym polu w pobliżu wsi Złotoria (gmina Choroszcz) zebrał kilkadziesiąt silnie zabrudzonych numizmatów oraz liczne fragmenty naczyń glinianych i przekazał pracownikom Muzeum Podlaskiego.
„Od początku oczywistym było, że jest to fragment skarbu wydobytego na powierzchnię lemieszem pługa, a ze wstępnych oględzin wynikało, że zawiera on zachodnioeuropejskie monety z XI w.” – powiedział PAP Piotr Niziołek z Muzeum Podlaskiego.
Wśród monet przekazanych do muzeum znalazł się niezwykle rzadki – trzeci znany egzemplarz – denar Bolesława Chrobrego. Jak wyjaśniają badacze, jest to hybryda monet typu DVX INCLITVS (rewers) oraz analogicznego typu do denarów z imieniem Mieszka (również rewers).
Jest to także pierwszy wczesnośredniowieczny skarb monet zachodnioeuropejskich odnaleziony na historycznym Północnym Podlasiu – zaznacza Piotr Niziołek.
W zbiorze dominują monety niemieckie wybite za panowania Ottonów I, II i III, Henryka II i Konrada II. Są również denary angielskie – Ethelreda II i Kanuta Wielkiego, czeskie – Jaromira i Brzetysława I, węgierskie – Stefana I, Andrzeja I i Beli I.
Archeolodzy postanowili sprawdzić, czy na polu są jeszcze kolejne monety. Wykopaliska odbyły się w kwietniu. Prace prowadził Adam Wawrusiewicz. W ich wyniku archeolodzy natrafili na liczne, rozproszone monety i pozostałości glinianego naczynia zawierającego 65 monet i trzy bryłki srebra. Wewnątrz było też siedem odważników. „Zasługują na szczególną uwagę, gdyż jest to pierwszy znany skarb z ziem polskich, w którym odnotowano ich występowanie” – mówi Niziołek. Zdaniem badaczy wszystkie numizmaty – również te przekazane wcześniej do muzeum – pochodziły z jednego, zniszczonego w wyniku orki naczynia ceramicznego.
Opracowaniem naukowym skarbu zajmują się Piotr Niziołek i Paweł Niziołek. W połowie czerwca 2016 r. planowana jest ekspozycja skarbu w głównej siedzibie Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
źródło: PAP – Nauka w Polsce, www.naukawpolsce.pap.pl, fot. Paweł Niziołek
