W tym numerze „Odkrywcy” przeznaczamy wiele stron dla starych fotografii, dokumentów archiwalnych i nieśmiertelników. Wielogodzinne przyglądanie detali zdjęć, benedyktyńskie tłumaczenie kolejnej strony z archiwum, wydawałoby się beznadziejne próby znalezienia rodziny żołnierza, którego nieśmiertelnik został odnaleziony – oto fascynujące akcje eksploratorskie, podejmowane za pomocą komputera, telefonu, portali aukcyjnych i social mediów. Emocje przy tym są co najmniej takie same, jeśli nie większe, jak przy poszukiwaniach terenowych z detektorem.
Artykuł „Pierwsze zdjęcie Smoka Kaszubskiego odnalezione” autorstwa Sebastiana Dragi dotyczy nieznanego wcześniej zdjęcia. Na początku listopada 2020 roku na jednym z portali aukcyjnych na sprzedaż zostały wystawione zdjęcia pochodzące z albumu należącego do niemieckiego żołnierza z jednostki łączności walczącej w rejonie Gdyni w 1939 roku. Wśród kilkudziesięciu fotografii przedstawiających szlak bojowy oddziału, począwszy od szkolenia w 1938 roku, poprzez kampanię w Polsce oraz walki na froncie zachodnim w 1940 roku, znajdowało się kilka zdjęć wykonanych w rejonie miejscowości Reda i Rumia. Wśród nich było jedno bardzo wyjątkowe. Można wręcz rzec, że unikatowe. Na odwrocie znajdował się napis w języku niemieckim: „Der Fliegerbombe getroffener polnischer Panzerzug”, co możemy przetłumaczyć jako: „Polski pociąg pancerny trafiony bombą lotniczą”.
Drugi artykuł „Najszybsza kobieta świata” autorstwa Marzeny Jaworskiej dotyczy już nie jednego, ale całej kolekcji wcześniej nieznanych zdjęć. „Odkrywca” publikuje je jako pierwszy na świecie! W 2011 roku podczas remontu biblioteki polonijnej „Millenium” w Los Angeles pracownicy natknęli się w piwnicy na album z czarno-białymi zdjęciami. Jak się tam znalazł, nikt nie potrafił powiedzieć. Jedno było pewne – należał do Stanisławy Walasiewiczówny, znanej w Ameryce jako Stella Walsh, legendarnej sprinterki z lat międzywojennych. Na początku 2012 roku został sprowadzony do Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Album o wymiarach: 32,5 cm długości x 25,5 cm szerokości x 11 cm grubości posiada 279 kart, na których przyklejonych jest ponad dwa tysiące zdjęć.
Z pozostałymi autorami wędrujemy po fortyfikacjach, nurkujemy w drugowojennych wrakach, ale jedna wędrówka jest szczególna – to powrót do dzieciństwa. Artykuł o kolekcji żołnierzyków z poliamidu z czasów PRL sprawił, że piszącemu te słowa myśli poszybowały do czasów końca XX wieku i domu rodzinnego. Odkryjmy te chwile jeszcze raz i jeszcze raz przypomnijmy sobie, że sentyment do przedmiotu powinien być ponad jego wartość materialną.
Spis treści nr 01/2021 „Odkrywca”
POSZUKIWANIA I ODKRYCIA
Pierwsze zdjęcie „Smoka Kaszubskiego” odnalezione / SEBASTIAN DRAGA
Najszybsza kobieta świata: nowe zdjęcia! / MARZENA JAWORSKA
Podwodna broń w jeziorze Miedwie / PIOTR MAŁCZYŃSKI
Ocalić od zapomnienia / PIOTR MAŁCZYŃSKI
„Kolekcjonerzy” sztuki z Urzędu Bezpieczeństwa / MACIEJ BARTKÓW
Echa wspomnień z Festung Breslau / PIOTR MAŁCZYŃSKI
KULISY HISTORII
Siedem milionów funtów i tajemnice Winstona Churchilla / PRZEMYSŁAW JOCZ
MUNA. Wojskowe zakłady amunicyjne w Słońsku (Sonnenburg) cz. 2 / PIOTR A. NOWICKI
KOLEKCJONERSTWO
Arctic Emblem: za arktyczną służbę / BARTŁOMIEJ BŁASZKOWSKI
Zapomniane żołnierzyki / WOJCIECH GUDACZEWSKI
FORTYFIKACJE
Kwatera kanclerza III Rzeszy „Wolfsschlucht 1” / JACEK JAROSZ
KSIĘGARNIA ODKRYWCY
Nowości stycznia
