Od wspólnych kąpieli i towarzyskich wypróżnień popularnych w starożytności i średniowieczu do miejsc sekretnych i osobistej toalety, często bez użycia wody – „Co robimy w ukryciu” to tytuł nowej wystawy czasowej prezentowanej w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu.
Ekspozycja ukazuje jak zmieniał i formował się, wraz z postępującą wiedzą medyczną a nawet panującą modą i przekonaniami, znany nam dziś model czystości. „Wystawa dotyczy kształtowania się pojęcia higieny, podejścia do czystości na przestrzeni wieków, a także przesuwania się granicy wstydu związanej z ludzkim ciałem i jego potrzebami” – wyjaśnia Urszula Sieńkowska, jedna z autorek wystawy.
Wszystkie prezentowane zabytki pochodzą z prowadzonych od 30 lat badań archeologicznych na terenie elbląskiego Starego Miasta. W ich wyniku lokalne muzeum wzbogaciło się o kilkaset tysięcy zabytków. Znaczna większość z nich to ślady życia codziennego od XIII do XIX wieku, w tym takie związane z zagadnieniem higieny osobistej. Prezentowane na ekspozycji artefakty, zostały wydobyte przez archeologów z miejskich latryn.
„Warstwę narracyjną uzupełniają cytaty z poszczególnych epok, które często w bardzo subiektywny sposób poruszają tą tematykę oraz efekty dźwiękowe i zapachowe” – opowiada Sieńkowska.
Wśród eksponatów prezentowanych na wystawie znajdują się średniowieczne deski sedesowe, nowożytne nocniki, szczotki do mycia podłóg oraz czyszczenia ubrań, cebry i wiadra, szeroki wybór grzebieni (to najstarsze zabytki na ekspozycji datowane na XIII wiek). Są również akcesoria związane z higieną jamy ustnej takie jak XVIII i XIX – wieczne szczoteczki do zębów. Nie mogło zabraknąć pojemników na kosmetyki używanych już w średniowieczu.
„Ekspozycja uzupełniona jest o elementy średniowiecznej zastawy stołowej, gdyż wizyty w średniowiecznych łaźniach nie obywały się bez konsumpcji” – dodaje kuratorka.
Wśród najciekawszych zabytków wymieniane jest XIV-wieczne dziecięce siedzisko z dziurą, pełniące funkcję nocniczka. Ciekawostką jest też jedno z pierwszych opakowań po “Special Creme” kołobrzeskiego farmaceuty Wilhelma Anhalta, założyciela firmy AOK, której tradycję kontynuuje do dziś firma Henkel.
Autorami wystawy są: Joanna Fonferek, Urszula Sieńkowska, Andrzej Szwemiński. Muzealnicy zapraszają na ekspozycję do końca września br.
źródło: PAP – Nauka w Polsce
