15 C
Warszawa
środa, 9 lipca, 2025

Nielegalny wywóz wykopalisk z Polski

-

Jak wiadomo, wywóz zabytków przedhistorycznych poza granice kraju jest u nas zakazany. Mimo to opinię publiczną od czasu do czasu alarmują wiadomości o potajemnym wywozie zabytków zagranicę.

Świeżo ukazał się w warszawskim “Przeglądzie Literackim” (nr 5 z r.b.) artykuł dr. Stefana Przeworskiego, z którego wynika, że Polska pozbawiona została drogą potajemnej sprzedaży zagranicę bardzo cennego okazu sztuki perskiej z V w. po Chrystusie wykopanego przeszło sto lat temu wraz z drugim zabytkiem pokrewnym i dwiema misami srebrnymi w Choniakowie w powiecie ostrogskim na Wołyniu.

Chodzi tu o słynne naczynie srebrne w kształcie głowy suhaka (tzw. ryton), który do niedawna znajdował się w posiadaniu p. Łukasza Kurmanowicza, naczelnika urzędu pocztowego Żółkwi, a obecnie wypłynął w Londynie, na wystawie sztuki perskiej, już jako własność milionera amerykańskiego Józefa Brummera z Nowego Jorku.

Zabytek ten rzucający dużo światła na wczesne stosunki Polski ze Wschodem, wobec prawdopodobnego zaginięcia drugiej głowy, znalezionej w Choniakowie, nie posiadał sobie równego w zbiorach europejskich i wywóz jego zagranicę jest niepowetowaną szkodą dla naszej kultury. Piętnując jak najostrzej nieobywatelski postępek b. właściciela, wyrażamy nadzieję, że nie minie go odpowiednia kara.

Drugi przykład karygodnego zubażania Polski w dziedzinie dobytku kulturalnego stanowi sprzedaż zagranicę skarbu złotego niewiadomego bliżej pochodzenia, pochodzącego rzekomo z okolicy Kalisza, dwukrotnie przemycanego przez granice przez handlarzy żydowskich i ofiarowywanego na sprzedaż muzeum wrocławskiemu, które znalezisko ostatecznie nabyło. Skarb ten opisany świeżo przez Petersena w “Jahrbuch für praehistorische und ethnographische Kunst” składał się m.in. z ogromnego złotego medalionu rzymskiego, pokrajanego przez znalazcę na drobne części, przetopionego następnie i sprzedanego złotnikowi w Warszawie, z szeregu monet rzymskich i ogromnej sprzączki srebrnej, zdobionej ornamentem “wycinanym”. Pochodzi on również z okresu wędrówek ludów i jest współczesny ze skarbem z Choniakowa, wykazuje jednak – o ile pominiemy importy rzymskie – związki nie z Persją, lecz z obszarami wschodnio-gockimi nad Morzem Czarnym. Potępiając i w tym wypadku kulturalne zubażanie Polski, zwrócić się należy z apelem do władz celnych, aby baczniejszą zwróciły uwagę na nielegalny wywóz cennych wykopalisk zagranicę.

Nielegalny wywóz wykopalisk z Polski, “Z Otchłani Wieków” 1931, z. 4-5.


Ostatnio dodane

Wczesnośredniowieczne zabytki w tajemniczym korytarzu w Gucin Gaju

W tajemniczym korytarzu odkrytym w Gucin Gaju znaleziono zabytki z czasów wczesnego średniowiecza. Znaleziono także monety z XVII wieku - poinformowało biuro stołecznego konserwatora...

Osada z czasów kultury łużyckiej znaleziona na odkrywce pod Koninem

Obronna osada z czasów kultury łużyckiej sprzed ok. 3,3 tys. lat znaleziona została na odkrywce „Tomisławice” Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Wśród pozostałości znajdują się...

Nietypowe odkrycie na stadionie Ruchu Chorzów

Niemiecki pistolet sygnałowy Hebel M1894 odkryli członkowie Stowarzyszenia Śląska Grupa Detektorystów podczas prac prowadzonych pod główną trybuną stadionu Ruchu Chorzów. Odkryć, których dokonano na...

Nie przegap

Jak obronić się przed dziką zwierzyną i bezpańskimi psami?

Na poszukiwaczy skarbów czeka w lesie wiele zagrożeń. Nie wszystkie da się przewidzieć, ale na część z nich można się odpowiednio przygotować. W końcu,...

Jaki wykrywacz wybrać?

Jaki wykrywacz wybrać? Jaki detektor zakupić na początek? Gdzie dokonać zakupu? To trzy najpopularniejsze pytania, które przewijają się na forach internetowych i w grupach...

Czym jest Lidar i dlaczego powinniśmy z niego korzystać?

Rewolucją w prowadzeniu amatorskich poszukiwań było darmowe udostępnienie użytkownikom zdjęć lotniczych i satelitarnych. Każdy, przygotowując się do eksploracji, mógł starannie przeanalizować dokładne obrazy terenu....

Jaki wykrywacz dla dziecka wybrać?

Jeszcze kilkanaście lat temu w ofercie producentów wykrywaczy próżno było szukać detektorów, które byłyby odpowiednie dla dzieci i młodzieży. Ale to, w odpowiedzi na...

Jaki pinpointer wybrać?

Wybór pinpointera do precyzyjnego namierzania znalezisk nie sprawia takiego problemu, jak wybór wykrywacza metali. Jednak i ten zakup warto przemyśleć. Tym bardziej, że -...

Musisz przeczytaćpolecane
teksty wybrane dla ciebie