14,7 C
Warszawa
niedziela, 13 lipca, 2025

Naukowcy przyjrzą się roli edukacji przed odzyskaniem niepodległości

-

Jaką rolę odegrała szeroko rozumiana edukacja w procesie modernizacji społeczeństwa w Królestwie Polskim i na pozostałych ziemiach polskich w zaborze rosyjskim w latach 1905-1918? Zbadają to naukowcy z sześciu polskich uczelni.

Projekt “Edukacja, oświata i wychowanie w kształtowaniu polskiej nowoczesności i niepodległości w latach 1905-1918”, którym kierują badacze z Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego, uzyskał dofinansowanie MNiSW w konkursie “Szlakami Polski Niepodległej”. Projekt przygotowano z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Jego efektem mają być m.in. publikacje edytorskie, bibliograficzne oraz słownikowe – zapowiada kierownik projektu prof. Aneta Bołdyrew z UŁ.

Naukowcy skupią się na okresie rewolucji 1905 r., latach porewolucyjnych i czasie I wojny światowej, kiedy to edukacja, oświata i wychowanie miały służyć zachowaniu tożsamości narodowej i budowaniu społeczeństwa nowoczesnego oraz kreowaniu postaw obywatelskich.

Prof. Bołdyrew podkreśla, że formułując program przebudowy relacji społecznych w latach 1905-1918 społecznicy, uczeni i publicyści propagowali nowe wizje i ideały. Ukazywali też źródła napięć i konfliktów społecznych.

“Będziemy analizować rozważania teoretyczne i działania praktyczne, które ukażą warunki tworzenia społecznego systemu opieki, wychowania i edukacji u progu niepodległości. Tym samym chcemy zrozumieć okoliczności budowania struktur odrodzonego państwa polskiego, a także określić kontynuacje lub ich brak” – zapowiada profesor.

W ramach badań w Polsce, na Litwie, Ukrainie i w Rosji zostanie przeprowadzona szeroko zakrojona kwerenda archiwalna, a także kwerenda w obszarze czasopiśmiennictwa. Analiza i publikacja źródeł mają pozwolić na zbadanie społecznego modelu edukacji, popularyzacji nauki, oświaty szkolnej i pozaszkolnej oraz opieki i wychowania na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego w latach 1905- 1918.

“Model ten, traktowany jako jeden z fundamentów dziedzictwa niepodległościowego, był fundamentem rozwiązań wprowadzanych w odrodzonym państwie” – podkreśla badaczka.

Zaplanowano także badania biograficzne nad działaczkami i działaczami oświatowymi i społecznymi. Równolegle badane będą postawy społeczeństwa wobec młodzieży. Szefowa projektu podkreśla znaczenie tego wątku – jak zaznacza, na początku XX w. widoczny był wzrost zainteresowania młodzieżą oraz rosnące znaczenie młodego pokolenia w życiu publicznym.

“Publikacje w tym zakresie dotyczyć będą formułowanych na początku XX w. na ziemiach polskich idei i koncepcji związanych z młodzieńczością, statusem, miejscem i funkcjami młodzieży w społeczeństwie w latach 1905-1918, form działań opiekuńczych, wychowawczych i edukacyjnych wobec młodzieży oraz inicjatyw samej młodzieży” – wyjaśniła.

Projekt potrwa pięć lat. Jego efektem mają być publikacje edytorskie, bibliograficzne oraz słownikowe, przydatne w warsztacie badawczym specjalistów w zakresie nauk humanistycznych i społecznych. Zaplanowano także cykl artykułów, zamieszczanych na łamach periodyków naukowych.

“Publikacja tekstów źródłowych i bibliografii adnotowanej pozwoli na dostarczenie materiałów do przyszłych badań specjalistom z różnych dziedzin wiedzy – historii, pedagogiki, socjologii, antropologii kulturowej czy psychologii” – zaznaczyła prof. Aneta Bołdyrew.

Prace badawcze będą miały charakter interdyscyplinarny, z wykorzystaniem różnych metod badawczych m.in. narzędzi psychohistorii, mikrohistorii, humanistyki afirmatywnej. W badaniach biorą udział specjaliści z zakresu historii, historii wychowania, kulturoznawstwa, filologii polskiej, dziennikarstwa, bibliotekoznawstwa i psychologii.

W zespole badawczym znaleźli się przedstawiciele sześciu uczelni: przede wszystkim z Katedry Historii Wychowania i Pedeutologii Uniwersytetu Łódzkiego, ale także badacze z Uniwersytetów: Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wrocławskiego, Warszawskiego, Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Jana Kochanowskiego w Kielcach.

źródło: PAP – Nauka w Polsce, www.naukawpolsce.pap.pl


Ostatnio dodane

Wczesnośredniowieczne zabytki w tajemniczym korytarzu w Gucin Gaju

W tajemniczym korytarzu odkrytym w Gucin Gaju znaleziono zabytki z czasów wczesnego średniowiecza. Znaleziono także monety z XVII wieku - poinformowało biuro stołecznego konserwatora...

Osada z czasów kultury łużyckiej znaleziona na odkrywce pod Koninem

Obronna osada z czasów kultury łużyckiej sprzed ok. 3,3 tys. lat znaleziona została na odkrywce „Tomisławice” Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Wśród pozostałości znajdują się...

Nietypowe odkrycie na stadionie Ruchu Chorzów

Niemiecki pistolet sygnałowy Hebel M1894 odkryli członkowie Stowarzyszenia Śląska Grupa Detektorystów podczas prac prowadzonych pod główną trybuną stadionu Ruchu Chorzów. Odkryć, których dokonano na...

Nie przegap

Czym jest Lidar i dlaczego powinniśmy z niego korzystać?

Rewolucją w prowadzeniu amatorskich poszukiwań było darmowe udostępnienie użytkownikom zdjęć lotniczych i satelitarnych. Każdy, przygotowując się do eksploracji, mógł starannie przeanalizować dokładne obrazy terenu....

Jaki wykrywacz wybrać?

Jaki wykrywacz wybrać? Jaki detektor zakupić na początek? Gdzie dokonać zakupu? To trzy najpopularniejsze pytania, które przewijają się na forach internetowych i w grupach...

Jak skutecznie odstraszyć kleszcze?

Z roku na rok coraz szybciej pojawiają się komunikaty o pierwszym wysypie kleszczy w lasach i parkach. Tak naprawdę, z uwagi na ocieplenie klimatu,...

Jak skutecznie odstraszyć komary, meszki i strzyżaki?

Znane są dwa sposoby odstraszania komarów, meszek i strzyżaków: domowe i skuteczne. Domowe i naturalne, nawet jeśli przez moment działają, ostatecznie narażają nas na...

Jaki wykrywacz dla dziecka wybrać?

Jeszcze kilkanaście lat temu w ofercie producentów wykrywaczy próżno było szukać detektorów, które byłyby odpowiednie dla dzieci i młodzieży. Ale to, w odpowiedzi na...

Musisz przeczytaćpolecane
teksty wybrane dla ciebie