Ponad 3,5 tys. lat temu w Brzezówce k. Jasła (Podkarpackie) istniało grodzisko zamieszkałe przez ludność, która przywędrowała zza Karpat. Archeolodzy z Muzeum Podkarpackiego w Krośnie natrafili tam na kilka tysięcy zabytków.
Podobne grodzisko odkryto w latach 90. ubiegłego wieku w położonej niedaleko Trzcinicy, gdzie powstał skansen archeologiczny Karpacka Troja. Natomiast w czerwcu tego roku natrafiono na kolejne w Kowalowach w gminie Jasło.
“Zakończone w Brzezówce wykopaliska oraz wcześniejsze odkrycia dowodzą, że pogórza karpackie były zamieszkałe przez ludność zakarpackiej kultury Otomani-Fuzesabony. Posiadała ona wysoki poziom cywilizacyjny; wówczas najwyższy poza basenem Morza Śródziemnego” – powiedział w czwartek podczas konferencji prasowej w Krośnie archeolog i dyrektor Muzeum Podkarpackiego Jan Gancarski.
Grodzisko w Brzezówce składało się z majdanu otoczonego wałem oraz podgrodzia; łącznie zajmowało ok. dwa hektary powierzchni. “Nie wykluczamy, że mogło istnieć także drugie podgrodzie” – zauważył Gancarski.
Znalezione zabytki pochodzą z początków epoki brązu; są datowane na lata 1650-1350 przed Chrystusem. “Odkryliśmy stosunkowo dobrze zachowane m.in. fragmenty ceramiki oraz wyroby z kamienia. Grodzisko było trzykrotnie przebudowywane po pożarach” – dodał Gancarski.
Archeolog przypomniał, że na podobne grodzisko w czerwcu tego roku przypadkowo natrafiono w Kowalowach k. Jasła. Odkryte tam fragmenty ceramiki pozwalają wstępnie datować to grodzisko na młodsze okresy epoki brązu; 1300 – 700 lat p.n.e. Jego teren obejmuje obszar ponad jednego hektara.
W ocenie Gancarskiego, grodziska w Brzezówce, Kowalowach, a wcześniej w Trzcinicy dowodzą obecności na tym terenie ośrodków ludności przybyłej zza Karpat.
W latach 90. ubiegłego wieku w Trzcinicy Gancarski wraz kierowaną przez niego grupą archeologów odkrył ponad 160 tys. zabytkowych przedmiotów i obiektów; najstarsze są datowane na cztery tys. lat przed Chrystusem.
Ustalono wtedy, że na początku epoki brązu w Trzcinicy k. Jasła zbudowano osadę warowną. Otoczona była wałem z palisadą. W latach 2000-1650 przed Chrystusem mieszkała w niej ludność grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej, pozostającej pod silnymi wpływami zakarpackimi.
Z kolei między 1650 a 1350 rokiem przed Chrystusem żyła tam ludność zakarpacka kultury Otomani-Fuzesabony. Natomiast między VIII a XI stuleciem w Trzcinicy znajdował się centralny gród jednego z plemion, zamieszkujących w tamtym czasie Małopolskę. Prawdopodobnie został zniszczony w pożarze u schyłku panowania Mieszka II; aktualnie jest tam skansen archeologiczny.
źródło: PAP – Nauka w Polsce