Z roku na rok coraz szybciej pojawiają się komunikaty o pierwszym wysypie kleszczy w lasach i parkach. Tak naprawdę, z uwagi na ocieplenie klimatu, musimy pogodzić się z tym, że kleszcze będą z nami przez prawie cały rok. Część kleszczy przenosi niebezpieczne choroby, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie opon mózgowych. Nie ma całkowicie skutecznej metody na ich odstraszanie – są jednak takie, które pomogą nam się przed nimi uchronić niemal w stu procentach.
Rynek pełen jest różnego rodzaju produktów odstraszających kleszcze. Większość z nich, a przynajmniej te najłatwiej dostępne to jednak mieszanka naturalnych olejków eterycznych, które mogą, ale nie muszą działać przeciwko owadom. Czego więc używać, aby skutecznie odstraszyć kleszcze? Oto lista najskuteczniejszych produktów przeznaczonych dla osób, które spędzają dużo czasu na łonie natury. Część z nich z powodzeniem używają osoby pracujące przy eksploatacji lasów, wojsko, funkcjonariusze Straży Granicznej, a więc te osoby, które są najbardziej narażone na kontakt i ukąszenie kleszcza.
I od nich zacznijmy, bo to najbardziej skuteczne środki. Zwierają one środek DEET -skuteczny i sprawdzony naukowo odstraszający kleszcze środek owadobójczy, który opracowany został w 1946 roku przez amerykańską armię i od 1957 roku stosowany jest przez ogół społeczeństwa na całym świecie.
Najbardziej popularnym preparatem zawierającym środek DEET, który dostępny jest w Polsce, jest płyn Mugga. Dostępny jest on w stężeniu 9,4% (tańszy, mogą go stosować dzieci) i w stężeniu 50% (droższy, dla osób od 18 roku życia). Preparat zabezpiecza przed ukąszeniem aż do 11 godzin. Używa się go na odzież i bezpośrednio na skórę. Należy pamiętać o tym, by nie używać środków zawierających DEET na tworzywa sztuczne czy tkaniny syntetyczne (np. oddychające czy Goretex) i że służą one wyłącznie do użytku zewnętrznego. Warto dodać, że Mugga znana jest też z produkcji preparatów kojących ukąszenia owadów. Jednym z nich jest balsam na ukąszenia owadów i poparzenia przez rośliny.
Bardzo popularny wśród osób pracujących przy eksploatacji lasów jest też Spray Foresta z 30% zawartością DEET. Zawiera on też substancję IR 3535, która zapewnia dodatkową ochronę przed innymi owadami. Po spryskaniu odzieży i skóry (jest odporny na wodę i pot) zachowuje swoje właściwości do 12 godzin. Należy uważać przy spryskiwaniu powierzchni z tworzyw sztucznych i tkanin syntetycznych. W mojej ocenie to najbardziej skuteczny środek biorąc pod uwagę polskie warunki. Jego zaletą jest też stosunkowo niska cena.
Spray biobójczy na kleszcze BIO-Insektal – to naturalny preparat działający na owady. Można go stosować bezpośrednio na skórę i na odzież, a także spryskiwać pomieszczenia. W przypadku osób przebywających w lesie warto spryskać preparatem odzież i plecak (utrzymuje się do 3 tygodni), a także odkryte partie skóry (na skórze utrzymuje się do 8 godzin). Spray jest nieszkodliwy dla ludzi i zwierząt, jest bezzapachowy i nie plami ubrań. Nie reaguje też z tworzywami sztucznymi. Sprzedawany jest w butelkach o pojemności 100 ml i 250 ml (także 500 ml i 1000 ml)
Niezwykle popularny w Europie Zachodniej, a od niedawna dostępny także w Polsce jest produkowany we Włoszech ultradźwiękowy odstraszacz kleszczy. Osoba, która ma przy sobie odstraszacz staje się niewidzialna dla owada – nie tylko dla kleszczy, ale też dla much i komarów. Receptory owadów są blokowane przez emisję ultradźwięków o zmiennej częstotliwości. Zasięg działania to około 3 metry – jest on wystarczający, aby działać skutecznie. Jedyną wadą urządzenia jest cena – w Polsce można je kupić za 119 zł, jednak po włączeniu działa aż przez 10 miesięcy. Dostępna jest też wersja dla dzieci (trudno dostępna w Polsce) – w niższej cenie, ale i o mniejszym zasięgu działania, a także dla zwierząt.
Pozostają jeszcze domowe, naturalne sposoby na kleszcze, jak mięta czy rozcieńczone w wodzie olejki goździkowe czy szałwiowe. Czy jednak ktokolwiek w tym obszarze może sobie pozwolić na eksperymenty?
Należy pamiętać o tym, że nie ma w 100% skutecznego środka, który odstraszałby kleszcze (choć środki z DEET mają bardzo dobre opinie, osoby, które je stosują twierdzą, że zapewniają całkowitą ochronę przeciwko kleszczom). Zawsze więc warto mieć przy sobie niedrogie, zwykłe kleszczołapki, które pozwolą na bezpieczne i proste usuwanie kleszczy ze skóry bez ryzyka uszkodzenia odwłoku pasożyta. Jak wiadomo, po uszkodzeniu odwłoku wypuszcza on niebezpieczne dla zdrowia toksyny. Warto więc być ostrożnym. Po ewentualnym ugryzieniu i usunięciu kleszcza warto wykonać test do szybkiego immunologicznego jakościowego wykrywania boreliozy u owada. W przypadku stwierdzenia obecności boreliozy u kleszcza sugeruje się wizytę u lekarza i podjęcie szybkiego leczenia, które pozwoli na uniknięcie uciążliwych powikłań.
Warto dodać, że powyższe środki są też skuteczne przy odstraszaniu komarów, meszek, strzyżaków i much końskich.
