Mówi się, że dobre przygotowanie to w przypadku poszukiwacza skarbów połowa sukcesu. Dlatego, przed wyjściem w teren, warto dokładnie przestudiować nie tylko stare mapy, ale też inne materiały archiwalne – gazety, wspomnienia, przewodniki, a nawet zdjęcia. Mogą one pomóc wpaść na trop i zaprowadzić nas w miejsca, w które nie trafilibyśmy w żaden inny sposób.
Kilka lat temu, tłumacząc z języka niemieckiego na język polski krótki szkic historyczny w początku XX wieku, natrafiłem na wzmiankę o oberży, którą pod koniec XVIII wieku pobudowano na niedużej wyspie. Miała ona znajdować się “niedaleko miasta, na strzał flintą”. Na niemieckojęzyczny szkic natrafiłem w jednej z polskich bibliotek cyfrowych. W tej samej bibliotece odnalazłem mapę, na której wyznaczyłem kilka potencjalnych miejsc, w których mógł stać wspomniany obiekt. Sprawdziłem je wszystkie. W trzecim i zarazem ostatnim miejscu zacząłem znajdować pruskie miedziaki, później srebro – najmłodsze z połowy XIX wieku. Wtedy zapewne oberża przestała istnieć. Co ciekawe, informacja o obiekcie, w którym “lano piwo”, znalazła się tylko w tej jednej publikacji. Nigdzie jej później nie powielono.
Przytoczyłem tę krótką historię, bo nigdy nie dowiedziałbym się o tym miejscu, gdyby nie materiały archiwalne. Tylko w Polsce zdigitalizowano i udostępniono ich kilkanaście milionów. Wbrew pozorom nie jest łatwo dotrzeć do informacji, które mogą okazać się przydatne. Gdzie ich szukać? Oto kilka wskazówek.
Zbiory map:
- Mapster – zbiór map polskich, niemieckich, austriackich, węgierskich, rosyjskich i innych
- OldMapsOnline – zbiór map z całego świata (także z Polski) z innowacyjną wyszukiwarką, dopasowującą dostępne mapy pod kątem konkretnego miejsca
Biblioteki cyfrowe (regionalne i instytucjonalne) – zbiory i kolekcje książek, czasopism, map, planów, zdjęć, rękopisów:
- Bałtycka Biblioteka Cyfrowa
- Bialska Biblioteka Cyfrowa
- Biblioteka Cyfrowa – Regionalia Ziemi Łódzkiej
- Chełmska Biblioteka Cyfrowa
- Cyfrowa Ziemia Sieradzka
- Cyfrowy Dolny Śląsk
- Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa
- Elbląska Biblioteka Cyfrowa
- Gdańska Biblioteka Cyfrowa
- Inowrocławska Biblioteka Cyfrowa
- Kolbuszowska Biblioteka Cyfrowa
- Krośnieńska Biblioteka Cyfrowa
- Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
- Lubelska Biblioteka Wirtualna
- Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa (CYBRA)
- Małopolska Biblioteka Cyfrowa
- Polonijna Biblioteka Cyfrowa
- Biblioteka Humanistyczna
- Biblioteka Cyfrowa Ośrodka KARTA
Archiwa cyfrowe – zbiory zdjęć z archiwów państwowych:
Archiwa zagraniczne:
