Ilość spraw i zagadnień, które zostały poruszone w trakcie spotkania konsultacyjnego, dotyczącego nowego brzmienia ustawy regulującej sprawy ochrony zabytków, wyklucza ich rzeczowe przedstawienie. Na tym etapie odnotowania wymaga sam fakt, że prawdopodobnie po raz pierwszy w historii spotkały się wszystkie strony, zainteresowane tematem poszukiwań zabytków w Polsce. I że dyskusja była bardzo rzeczowa i merytoryczna.
O tym, że toczą się prace legislacyjne nad nowym brzmieniem ustawy regulującej sprawy ochrony zabytków, wiadomo było od początku kwietnia. To wtedy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wystosowało zaproszenie do osób, podmiotów i instytucji, zainteresowanych prawnymi aspektami prowadzenia poszukiwań zabytków w Polsce. Zdaniem organizatorów “szeroko zakrojony dialog i udział wszystkich zainteresowanych stron” miał być “ważnym głosem w projektowaniu nowych rozwiązań prawnych”.
Spotkanie konsultacyjne, które miało pozwolić na wzajemne przedstawienie racji przez wszystkie strony, odbyło się 11 maja w Warszawie. Wzięło w nim udział około dwudziestu osób. Wśród nich znaleźli się między innymi przedstawiciele środowisk detektorystycznych i eksploratorskich, muzealnicy, archeolodzy, w tym przedstawiciele Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej i Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
W trakcie prawie czterogodzinnego spotkania, prowadzonego przez dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków dr hab. Katarzynę Zalasińską, każdy z uczestników miał możliwość zabrania głosu i przedstawienia swojej opinii na temat poszukiwań zabytków i sytuacji detektoryzmu w Polsce. Jednolite stanowisko środowisk detektorystycznych w dużej mierze przedstawił Jacek Wielgus, prezes Polskiego Związku Eksploratorów, wspomagany przez Marcina Perlińskiego ze Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza, Artura Troncika, Krzysztofa Bartnika z Fundacji na Rzecz Odzyskiwania Zaginionych Dzieł Sztuki Latebra, Adama Kuczyńskiego z miesięcznika “Odkrywca”, Sławomira Stańczaka z Lubuskiej Grupy Eksploracyjnej Nadodrze, Michała Młotka z Iławskiej Grupy Poszukiwawczej, Michała Majchrowicza oraz Michała Antczaka i Dawida Steca ze Stowarzyszenia na Rzecz Ratowania Zabytków Sakwa.
Nieco mniej zgodni byli archeolodzy, którzy przedstawiali różne opinie na sprawę poszukiwań zabytków. Nie pojawiały się jednak stanowiska skrajne. Wszyscy byli bowiem zgodni co do jednego – sytuacja poszukiwaczy w Polsce wymaga uregulowania. Dlatego spotkanie, które odbyło się 11 maja, było pierwszym z wielu. Ostatecznym celem jest wypracowanie wzorca zachowania detektorysty, które mogłoby stać się modelem postępowania w całym kraju. Wiadomo też, że przeprowadzona zostanie kampania edukacyjna, której celem będzie zwiększanie świadomości w zakresie prowadzenia poszukiwań zabytków.
